Het geheim van de meester
Op tv, bij AVROTROS, loopt op dit moment de serie “Het geheim van de meester”. Deze serie gaat over het doorgronden van de werkwijze van onze grote Nederlandse schilders. De aflevering van 29 januari 2019 gaat over Jan Sluijters.
Kunstschilder Charlotte Caspers heeft de uitdaging om het schilderij Maannacht IV van Jan Sluijters zo natuurgetrouw mogelijk na te schilderen. Op dit schilderij zie je een nachttafereel van een landschap met een boerderij. Het schilderij is volledig in rood en blauwtinten. In de aflevering zie je Charlotte Caspers worstelen met het gegeven dat de bomen op het schilderij rood zijn. “Het is toch een beetje raar om met vermiljoenrood boomstammen te schilderen”. “Het is wel heel rood, écht heel rood”, hoor je haar zeggen. Ze moet ervan giechelen.
Om het kleurgebruik van Sluijters te kunnen begrijpen, besluiten Jasper Krabbé en Charlotte Caspers een vergelijkbare plek op te zoeken als waar Sluijters het schilderij heeft gemaakt. Dan doen ze ’s nachts, want alleen dan kunnen ze het kleurgebruik gaan snappen.
In het bos in de nacht, gaan ze Sluijters begrijpen. Charlotte Caspers zegt: “Door zo in het bos te staan, valt alles op zijn plek. Ik voel nu het schilderij en de sfeer die hij heeft willen vastleggen.” “Het voelt heel logisch dat hij die kleuren heeft gebruikt (…).” “De kleuren zijn warm. Dat warm trekt aan. Het maakt dat je er een beetje in kan kruipen. En toch is het ook heel erg verstild.”
De parallel met het onderwijs
Tijdens het kijken naar deze uitzending dacht ik aan de uitdagingen in het onderwijs, aan het geheim van de meester (en juf) voor de klas. Zij hebben soms leerlingen die ze niet meteen begrijpen. Ook die meester en juf staan dan op de tweesprong. Wat gaan ze doen? Verwerpen ze het gezichtspunt van de leerling, omdat ze het niet snappen, omdat ze het niet logisch vinden? Of proberen ze te gaan kijken vanuit het gezichtspunt van de leerling en te begrijpen? Onderwijs geven is fantastisch, als het lukt om het tweede te doen.
Ik op mijn beurt doe dit in mijn werk met de juffen en meesters en hun schoolleiding. Ook ik kom in situaties met teams waar mijn primaire reactie kan zijn: “dit is niet logisch” of “ik vind dit raar”. Mijn uitdaging is steeds om stil te staan en te proberen te begrijpen, vanuit het perspectief van elk van de teamleden. Dat is niet altijd gemakkelijk, maar het is waardevol. Vanuit mijn begrijpen, kan de ander zich begrepen voelen. En vanuit die connectie kunnen we gaan kijken naar mooie vervolgstappen.